USB 3.0 Hakkında 10 Soru
USB 3.0 Hakkında 10 Soru
USB 3.0 nihayet piyasaya sürüldü! İşte ilk aygıtlar, ilk ölçüm değerleri ve ilk elden deneyimlerimiz. USB 3.0 hakkında akıllara takılan tüm soruları yanıtlıyoruz.
1. USB 3.0 nedir?
USB 3.0, PC’lerde neredeyse on yıldır hüküm süren USB 2.0′ın varisi ve onun yerine geçerek standart arabirime dönüşecek. USB daha 1996 yılında PC’lerle çevrebirim aygıtları arasında basit ve sağlam iletişim kurmak için geliştirildi.
O günden önce seri ve paralel portlarla boğuşmak gerekiyordu. USB 2.0′ın çıkışıyla birlikte büyük bir patlama oldu ve saniyede 480 Mbit’e varan veri akışı, Tak & Çalıştır sayesinde kolayca sökülüp takılabilen aygıtlar, dahili güç kaynağı sayesinde USB bellek ya da küçük boyutlu sabit diskler, web kameraları gibi ürünleri adaptörsüz çalıştırabilmesi sayesinde tutuldu.
Günümüzde USB 2.0′ın tek sorunu saniyede maksimum 480 Mbit olan ve pratikte 300 Mbit’i pek geçmeyen veri aktarım hızının yetersiz kalması. İşte Intel bu sebeple 2007 yılında USB 3.0′ı duyurdu ve hazırlıklarını Kasım 2008′de tamamladı. USB 3.0, önceki sürümün açığını kapatıyor ve on kata varan, 5 Gbit/s hızına erişen veri aktarımı sağlıyor. USB 3.0 da bir seri veri transfer yöntemi ve diğer seri arabirimler olan PCI express ve SATA’ya meydan okuyor.
2. USB 3.0′ın yerini kim alacak?
Artık USB 3.0 tüm elektronik aygıtlar için yeni standart olduğuna göre, onun da tıpkı USB 2.0 gibi yıllar boyu dayanacağı söylenebilirdi. Ancak işler USB 3.0 için zannedildiği kadar kolay değil. Genellikle hepimiz kabloların yerine işlevsel arabirimleri tercih ederiz. Şu anda da USB3.0′ın sunduğu 3 Gbit/s hız, HD ses ve HD görüntü içeriğinin aktarımı için kablosuz HD gibi işlevsel standartların çoğunu kaldırıyor.
Ancak önümüzdeki yıllarda bu veri aktarım oranı hızla artacak. Bu da yetmezmiş gibi, USB spesifikasyonlarının ardındaki itici güç olan Intel’den bir de rakip geliyor. Şu anda “Light peak” adıyla geliştirilmekte olan yeni optik arabirimin 2010 yılında piyasaya sürülmesi ve 10 Gbit/s veri aktarım hızı sunması bekleniyor. O yüzden, USB 3.0′ın geleceği bir hayli hareketli geçeceğe benzer.
3. Acaba bilgisayarım USB 3.0′a terfi ettirilebilir mi?
Yeni bir anakart almak istemiyorsanız USB 3.0′dan faydalanmak için bir denetçi karta ihtiyacınız var. Denetçi kartlar sadece PCI Express 2.0 yuvalarına takılabiliyor ve fiyatları 30 Avro civarı. Ancak bilgisayarınızda PCI Express slotu yoksa (yani 2005 öncesi üretilmiş tüm PC’leri kapsıyor bu) o zaman USB 3.0′dan faydalanamıyorsunuz. Ne yazık ki yeni tarihli ürünlerde bile sadece PCI Express 1.0′a rastladığımız oluyor. Bu arabirim üzerinden USB 3.0 kullanılabiliyor ancak tam hıza erişemeden.
İpucu: Denetçi kartı 4x, 8x ya da hatta 16x PCI Express grafik kartı yuvasına takın. Bu hızı artırıyor ve karttan tam anlamıyla faydalanmanızı sağlıyor.
4. Buna değer mi?
USB 3.0 çıkalı daha haftalar olmasına rağmen fiyatı şaşırtıcı derecede düşük. Ancak kısıtlamalarla yaşamayı öğrenmeli ve süper hızı elde etmenin mümkün olmadığını bilmelisiniz. Yine de yeni donanımları çıktığı anda satın almayı sevenler ya da eSATA’yla uğraşmak istemeyenler ilk USB 3.0 ürünlerini ceplerini boşaltmadan da alabilecekler. Diğer aygıtlara gelince; beklemek en iyisi.
Intel, AMD ve nVidia yonga setli ana kartlara ve dizüstü bilgisayarlara USB 3.0 yılın ikinci yarısından itibaren entegre edilecek. Bu da harici sabit disklerin ve USB belleklerin ucuzlamasına yol açacak. Denetçi yongasının İkinci nesli ise hız sorunları yaşamayacak.
5. Eski USB bellekleri USB 3.0′la kullanabilir miyim?
Yeni süper hızlı arabirim geriye doğru tümüyle uyumlu. Yeni süper hızın (SuperSpeed – 5Gbit/s) yanı sıra USB 1.0′a ait düşük hız (LowSpeed1,5 Mbit/s) ve tam hız (FullSpeed 12 Mbit/s) ve USB 2.0′ın getirdiği yüksek hız (Highspeed 480 Mbit/s) kipleri hiçbir sınırlama olmaksızın destekleniyor. Genelde PC’lerde ve dizüstülerde görmeye alıştığımız A tipi soketler gelecekte de kullanılabilecek. Ancak eski USB 2.0′li aygıtları yeni USB 3.0 portlarına takınca on kat hız artışından faydalanılmıyor tabii ki. Öte yandan, testimiz eski aygıtlarda da %10′a varan bir veri aktarım artışına işaret ediyor.
6. Şu anda hangi aygıtlar mevcut ve fiyatları nasıl?
USB 3.0 şu anda satın alınabilir durumda ama pek rastlanmıyor. Şu anda devre kartlarında NECin PD720200 modeli dışında bir denetçi yongası da yok. O yüzden önünüzde iki seçenek bulunuyor: Ya yeni bir anakart alacaksınız ya da NEC denetçisine sahip bir USB kartı. Şu anda Asus’un (örneğin P7P55DE Pro, yaklaşık 250 dolar) ve Gigabytes (P55A serisi ve 790XTA serisi, her biri 150 dolar’dan başlayan fiyatlarla) böyle anakartları var. Ancak bunlar için yeni işlemci ve bellek (100 dolar’dan başlayan fiyatlarla) satın almanız gerekiyor.
Bu yazının yazıldığı tarihte sadece bir avuç denetçi kartı vardı: Sharkoon USB 3.0 denetçisi (yaklaşık 40 Avro, 2 x USB 3.0), benzer bir ürün olan Buffalo IFC PCIE2U3 (yaklaşık 40 Avro) ve Asus’un ürettiği U3S6 (yaklaşık 35 Avro, 2 x USB 3.0, 2 x SATA 3) modelleri Aralık ayından beri satışta.Ancak uyumlu bir de çevre birim aygıtına sahip değilseniz hız artışı çok az olacaktır.
Kasım sonunda Sharkoon’un çıkarttığı SATA Quickport USB 3.0 aygıtı (yaklaşık 50 Avro) veri aktarımı için 2,5 ve 3,5 inçlik sabit diskleri bağlamanıza izin veriyor. Dahası, yine Buffalo’nun ürettiği HD-HX serisi harici sabit diskler 1, 1,5 ve 2 TB kapasitelerle satılacak ve fiyatları 100 ila 200 Avro arasında değişecek.
7. USB 2.0 ile USB 3.0′ın farkı tam olarak nerde?
USB 3.0′ın yüksek aktarım hızına ulaşması için fiziksel değişiklikler de yapılmış. SuperSpeed denilen hız düzeyi, 5 Gbit/s hızında aktarıma izin veren protokol sayesinde gerçekleşiyor. Bu kadar yüksek hız içinse fişin bağlantı pinleri çoğaltılmış. USB 2.0′da sadece dört pin bulunurken USB 3.0′da buna beş tane daha eklenmiş. Elbette kablo da değişmiş. Artık USB 3.0 kablolarında önceki sürümdekinden iki fazla tel bulunuyor. Bunlardan biri iletim, diğeri ise akım devresi içeren iletim doğrultusunda bulunuyor. Birçok USB portu ve soketi pinlerin çok bilinen A tipine sığabilmesi için genişletilmiş. Ek pinler fişin arka kısmında bulunuyor ve böylece temel biçim değişmeden kalıyor.
8. Test sonucu: USB 3.0 kesinlikle muhteşem
Testlerimizde şu an mevcut olan tek denetçiyi (NEC PD720200) içeren Asus P7P55D-E anakartı, Sharkoon’un genişletme kartını,Sharkoon Quickport USB 3.0 ürününü ve Buffalo HD-HXU3′ü kullandık. Sonuçlar şaşırtıcıydı. En son SATA sabit diskler Quickportta ve Buffalo’da maksimum hızda çalıştı.
Yani SATA ve USB 3.0 arasında hız farkı yoktu. Sadece bu bile USB 2.0 performansının 4 katına erişildiğini doğruluyor. Eğer QuickPort’a bir SSD disk takarsanız veri hızı saniyede 200 MB’a kadar artıyor. Ancak burada bir de hayal kırıklığı yaşadık: Test edilen SSD Intel X25 M G2 SATA üzerinden 260 MB/s hıza ulaştı ve USB 3.0 spesifikasyonlarına göre yeni standartta 640 MB/s elde etmesi gerekiyordu.
Belli ki NEC’in yongası henüz performansının doruğunda değil; buna rağmen 200 MB/s rekorunu kırabiliyor. Eski USB 2.0 donanımlarınızı USB 3.0 yuvasına soktuğunuzda şaşıracaksınız çünkü erişim zamanları iyileşiyor ve performansta %10′a varan artış göze çarpıyor.
9. Seçenekler neler?
USB 3.0′a geçmek istemeyenler ya da geçemeyenler USB 2.0′dan daha hızlı veri aktarımına kavuşamayacak diye bir şey yok. Harici SATA (eSATA) portu hem PC’Ierde hem de dizüstülerde daha yaygın. eSATA kullandığınızda dahili eSATA bağlantısındakiyle aynı hızı elde etmek mümkün. Üstelik pratikte 300 MB/s’ye varan hıza erişebiliyor. Ancak eSATA, USB 3.0 kadar iyi değil. Kabloları genelde daha kısa, bağlantıyı kolaylaştırabilecek bir hub yok. Diğer seçenek ise eSATA ya da USB 3.0 ile aynı ligde bile olmayan Firewire 800. 120 MB/s’yi aşan veri aktarım hızı çok yüksek değil ve bunu destekleyen aygıt bulmak zor. Olanlar da el yakıyor.
10. USB 3.0 kime lazım?
Herkese, ama hemen değil. USB portunu sadece tarayıcı, yazıcı, klavye, fare ve web kamerası için kullananların USB 3.0′a geçmesine gerek yok. Süper hız seviyesinin bu uygulamalar için hiçbir faydası yok. Ancak bilgisayarına USB bellek bağlayıp yüksek miktarda veri aktarımı yapanlar hemen USB 3.0′a geçebilirler. Ölçtüğümüz saniyede 200 MB’ı bulan hızlara sadece eSATA arabirimleri ayak uydurabiliyor.