Oyun Emülatörleri

Oyun Emülatörleri

80 li ve 90′lı yıllarda yaşadığımız konsol savaşları, daha dün gibi hafızalarımızdaki yerini koruyor. O yıllarda her boş vakitte soluğu kapısında aldığımız oyun salonlarının adı da, o zamanlar efsane olan Atari’den dolayı “Atari salonu” şeklinde değişivermişti. O yıllarda hemen her çocuk gibi bizim de hayalimiz bir Atari 2600 ya da sonraları hayranı olacağımız Sega Master System gibi konsolların sahibi olabilmekti.

Elbette ki, bu dönemler çabuk geçti ve günümüz bilgisayarlarının ataları olarak sayabileceğimiz Amiga’lar oyun dünyasındaki konsol tekelini kırmayı başardı. Yine de bizim nesil için hiçbir şey Nintendo, Sega ya da Gameboy adının çağrıştırdığı o nostaljik tadın yerini tutamıyor.

Birçok yazılım geliştiricisi de bizim gibi düşünüyor olacak ki, bu efsane eğlence makineleri günümüzde emülatör yazılımları olarak karşımıza geliyor. Biz de bu sıcak yaz günlerinde biraz nostalji yapıp, o günlere ait oyunları bugünlerin oyun canavarı bilgisayarlar üzerinde oynamaya davet ediyoruz sizleri.

Atari

1980′li yıllarda insanlar oyun salonlarını doldurmaya başlarken, oyun firmaları ev ortamında oyun keyfi yaşamak isteyenleri de düşünerek, sonraları oldukça konuşulacak olan konsol sistemlerini üretmekte gecikmediler. Bu firmalardan belki de en unutulmazı ve en iyi bilineni olan Atari’nin ürettiği 2600 modeli ilk başarılı konsol örneklerinden biriydi. Gelişen oyun teknolojileriyle birlikte Atari, sonraları 5200 ve 7800 sistemlerini de üretti ancak ilk 2600 modeliyle yakalanan başarıya yaklaşamadı.

Atari 2600; Pacman, River Raid, Missile Command, Galaga, Pole Position ve Soccer gibi yüzlerce arcade oyununu ev ortamına başarıyla taşımıştı ve sektörde yeni firmalar boy gösterene kadar oldukça da ilgi görmüştü. Öyle ki, kullanıcılar arasında arcade oyunların adı Atari oluvermişti bile. Şu aralar hala Atari 2600, 5200 ve 7800 sistemlerinden her biri için farklı bir emülatör kullanmak durumundayız. Ancak özellikle Atari 2600 için yazılmış birçok emülatör varken diğer modeller için emülatör bulmak oldukça zor. En iyi Atari 2600 emülatörüyse başarısı herkesçe kuşku götürmez olarak nitelendirilen Stellax.

Stellax Atari Emulator

Stellax her türlü Atari 2600 oyununu çalıştırabilmesinin yanında konsol için üretilmiş bütün yan donanımları da başarıyla emüle edebiliyor. Emülatörün en büyük artısı bütün Windows sürümlerinde sorunsuz çalışması. Üstelik emülatör, Kaillera istemcisi aracılığıyla oyunların ağ (network) üzerinde birden fazla kişi tarafından aynı anda oynanabilmesine de olanak tanıyor. Emülatörü indirmek için www.rom-world.com adresini kullanabilirsiniz. Ayrıca www.rom-world.com adresinden Z26 adlı diğer popüler Atari 2600 emülatörünü indirebilirsiniz.

Şimdi gelin Stellax ile nostalji yapalım. Öncelikle emülatörü sisteminize yükleyip stellax.exe dosyasını çalıştırın. Sizi karşılayan ekranda tüm ROM’larınızın ayrıntılı bir şekilde listelendiğini göreceksiniz. Bu listeden bir oyun seçip Play tuşuna tıkladığınız oyunu yüklemiş oluyorsunuz. Emülatörü kullanırken aşağıdaki tuşları kullanabilirsiniz:

Esc: Oyundan çıkar.

F1: Oyunu seçer ve destekleyen ROM’lar için 1 kişilik veya 2 kişilik olmasını sağlıyor.

F2: Oyunu başlatır.

F3: Ekran renkli olur.

F4: Ekran siyah-beyaz olur.

Oyunları yön tuşları ve tab tuşuyla oynayabilirsiniz.

Capcom

Capcom emülasyonunda en başarılı emülatörlerden biri Win Kawaks. Win Kawaks ile Capcom oyunlarını bilgisayarınızda oynamak oldukça basit. Bunun için emülatörü kurup, ROM dosyalarınızı hemen oynamaya başlayabilirsiniz. Win Kawaks’in ayarlanması da oldukça basit. Gelin Win Kawaks ile Capcom emülasyonunun yapımını, 7 adımlık uygulamamızda birlikte yapalım. Emülatörü http://www.emulator-zone.com/doc.php/arcade/kawaks.html adresinden indirebilirsiniz.

7 adımda Capcom emülasyonu

1. Kawaks’i kurun ve ROM’larınızın bulunduğu klasöre giderek istediğiniz bir ROM’u Kawaks klasörünün içerisindeki “ROMS” klasörünün içine kopyalayın.
2. Win Kawaks.exe dosyasını çalıştırın.
3. File menüsünden Load game yazısına tıklayın. Gelen oyun menüsünden yüklediğiniz oyunu seçin. Kawaks bir süre yükleme yapar, daha sonra oyun duraklatılmış bir vaziyette siyah ekranda çalışır.
4. Tuş ayarlarını yapmak için “GAME” menüsünden “Redefine Keys” yazısına tıklayın. 1P yazan yer birinci oyuncunun tuşları. Buradan ister klavye ister joypad ayarlarını yapabilirsiniz.
5. Ses ayarları zaten otomatik geliyor, fazla bir ayar yapmaya gerek yok. Sadece Reverse Stereo’nun işaretli kalmasına dikkat edin.
6. Grafik ayarları daha çok sizin zevkinize ve donanım özelliklerinize kalmış durumda. Çünkü Kawaks çok fazla seçenek sunuyor. “Video” menüsünden “Select Video Blitter” yazısına tıklayın. Buradaki 2xSai ve altındaki diğer 5 seçeneğin her biri ayrı bir görüntü veriyor. Deneyerek istediğiniz görüntüde sabitleyin çünkü Kawaks her kapatıldığında bu ayarları kendi içinde saklayabiliyor. Tam ekran oynamak isterseniz yine “video” menüsünden “Full Screen” yazısına tıklayın ya da Alt+ Enter tuşlarına aynı anda basın.
7. Son adımdaysa oyunu başlatmak için “File” menüsünden “Start/Pause emulation” yazısına tıklayın.

Dikkat etmeniz gereken bir başka noktaysa, edindiğiniz ROM’ları, ROMS klasörünün içine kopyalarken .zip dosyasını açmamanız. Çünkü sistem ROM’ları .zip dosyaları içerisinden okuyor.

Gameboy Advance

Her zaman kaliteli konsollarıyla oyun piyasasının en gözde firması Nintendo’nun Gameboy’unu bilmeyen yoktur herhalde. Oyun zevkini mobilize ederek sokağa taşıyan bu konsolun 32 bit’lik versiyonu olan Gameboy Advance de emülasyon furyasından nasibini aldı. Gameboy Advance, Gameboy serisinin dördüncü ve en gelişmiş olanı. Renkler ve efektler bir el konsolu için oldukça harika. Nintendo bu makineyle Neo Geo’nun Neogeopocket’ını sildi süpürdü diyebiliriz.

Bu yeni nesil Gameboy’un grafikleri neredeyse Sony PlayStation’lar kadar kaliteli. Çok güçlü bir yazılım desteğinin sunulduğu Gameboy Advance’e şimdiden birçok oyun sunuldu. Bu oyun firmalarının arasında hemen hemen her dönem bir hit çıkartmayı başarmış olan Konami, Capcom ve Namco gibi üreticiler de bulunmakta.

Şunu da hemen belirtmekte yarar var ki, Gameboy Advance emülasyonunda elde edilen sonuçlar, özellikle grafik açısından diğer konsol emülasyonlarındaki gibi başarılı değil. Grafik olarak orijinalinden biraz daha yetersiz kalmasının başlıca nedeniyse el konsolu için tasarlanmış düşük çözünürlüklü oyunların, henüz yüksek çözünürlüklü PC’lerimize tam olarak uyarlanamamış olması. Ama Gameboy Advance’e olan yoğun ilgi yakın gelecekte bu sorunu ortadan kaldıracağa benziyor. Şimdi emülasyon yazılımını kısaca tanıyalım.GBA emülatörünü www.rom-world.com adresinden indirebilirsiniz.

File menüsü

Open: Oyunları hangi dizine yerleş-tirdiyseniz orayı gösterip istediğiniz oyuna başlayın.

Load: Kaydettiğiniz oyuna kaldığınız yerden devam etmek için kullanabilirsiniz.

Save: Oyunu istediğiniz anda kaydetmek için. (Not: oldukça fazla slot var, hangi slota kaydettiğinizi unutmayın) Pause: Çay – kahve molası için. Reset: Oyunu tekrar başlatmak için. Recent: Oynadınız ilk 10 oyunu hafızaya alıyor. Bu sayede en çok tercih ettiğiniz oyunlara zaman kaybetmeden erişebiliyorsunuz.

Options menüsü

Frameskip: Oyun hızını artırmak için kullanılır. Space tuşu da aynı işi görmekte.

Video: Oyunun ekran boyutlarını ayarlamak için kullanılan sekme. Tavsiyemiz oyunları tam ekran açmamanızdan yana, 3x en iyi sonucu veriyor.

Emulator: Bu sekmeden emülatöre ROM’ların yerini gösterebilirsiniz.

Sound seçeneğindeyse 22-44 hz arasında kalite seçimi yapabilirsiniz, “no sound” seçeneğiyle sesi kapatabilirsiniz. Bu sayede oyunlar 2 kat hızlı çalışabiliyor.

Joypad seçeneğindense oyunun kontrol seçeneklerini ayarlayabiliyorsunuz.

Mame

Mame 1980′lerden bu yana (yaklaşık 1998′lere) kadar çıkan gelmiş geçmiş hemen hemen tüm oyunları bünyesinde bulundurmayı başarmış, gerçekten güzel bir emulator. Neo Geo oyunlarıyla da uyumlu olması, Mame için büyük bir artı. Yeri gelmişken bir not düşmekte fayda var, Superside Kick serisi, Mame’de Neoragex’ten daha iyi çalışıyor. Mame’in birçok versiyonu bulunmakta fakat biz sizin için MS Windows uyumlu olanların en yenisi, mame32k versiyonunu seçtik. Emülatörü www.rom-world.com adresinden indirebilirsiniz.

Oyun çalıştırmak, joystick ve görüntü ayarları

Öncelikle Mame programını sabit diskinize kurduktan sonra ROM’larınızı gene Mame klasörünün içindeki roms klasörüne atın, sonra mame32k.exe’yi çalıştırıp F5 tuşuna basın ve roms klasöründeki ROM’larınızın taranmasını bekleyin. Soldan “available games”i seçin, artık oyunlarınız listede çalıştırmanızı bekler halde olacaktır.

Daha sonraki işlemdeyse joystick ve görüntü ayarlarını yapmak için, öncelikle oynamak istediğiniz oyunun üstüne gelin ve sağ fare tuşuyla “properties’^ girip “Display’den “Screen size 640×480″i seçmenizi tavsiye ederiz. “Colours”tan 16bit seçeneğini seçin, “Triplebuffer”ı da açmayı ihmal etmeyin.

Görüntü ayarlarına “Advanced”dan devam edeceğiz. “Advanced”dan “Strecht”i seçin (bu seçenek suluboyamsı bir görüntü sunar). “use system memory” seçeneğiniyse daha kapsamlı oyunlarda; örneğin Street Fighter Movie gibi oyunlarda kullanın.

“Scanlines” ise suluboyamsı görünüşten çıkmak için kullanılabilir. “Frame skipping” seçeneği otomatik olarak kalabilir, sonradan oyun içinde F9-F12 tuşlarıyla oyunu biraz daha hızlandırabilirsiniz, tabii oyun size yavaş geliyorsa. Gelelim joystick ayarlarına… Gene seçili oyun üstündeyken farenizin sağ tuşuyla “properties”, oradan da “Controllers” girin. “Use joystick” seçeneğini açın ve ayarlarınızı kaydedin. Artık 5 ile jeton atıp 1 ile start yaptıktan sonra, joystick’le oyununuza devam edebilirsiniz. Ses ayarlarındaysa 22 hertz ile 44 hertz arasında seçimler var, seçim size kalmış ama 44Hz tavsiye edilir.

Nintendo 64

Dünya oyun konsolu literatürüne, “64 bit’lik ilk oyun konsolu” olarak geçen Nintendo 64, 1996 yılında ilk kez vitrinleri süslemeye başladığında teknik açıdan en üstün konsol konumundaydı. Ancak kartuşlar halinde sunulan oyunlarının çok pahalı olması, bunun yanında Sony PlayStation gibi güçlü rakiplerin CD ortamını kullanmaları, N64′e olan ilgi ve talebin artmasını engelledi ve Nintendo 64′e bağlanan kullanıcı kitlesini daralttı.

PlayStation’ı, geliştirdikleri oyunlarla destekleyen birçok ünlü firma, belki de bu yüzden N64′e destek vermemeye başladı. Nintendo bu başarısızlığın ardından yeni oyun konsolu olan GameCube’e odaklandığında, N64 de son günlerini yaşamaya başladı. Sonuç olarak N64 kısıtlı oyun
kütüphanesiyle, harcanan büyük potansiyellerden biri olarak oyun tarihindeki yerini almış oldu.

PC’de N64 emülasyonu oldukça popüler durumda, her ne kadar elle tutulur bir-iki emülatör de olsa oyunların neredeyse tamamına yakını ROM olarak hazırlanıp internet ortamına aktarılmış durumda. Nintendo 64 emülatörleri olan Project64 ve 1964; plugin’lere dayalı yapılarıyla herkesin katkısına açık bir şekilde geliştirilmeye devam ediyorlar.

Her iki emülatör de OpenGL ve Direct3D desteğini kullanarak, oyunların tipik bir N64′tekinden çok daha yüksek çözünürlük ve grafik kalitesinde ekrana yansımasına imkan tanıyorlar. Emülatörü www.rom-world.com adresinden indirebilirsiniz.

Project64

Neredeyse tüm Nintendo 64 oyunlarını çalıştırabilen Project64 emülatörünün belki de tek eksi yönü oyunları emüle ederken sistemi neredeyse tüm sınırlarına kadar kullanıyor olması. Bu, hala düşük konfigürasyonları kullanan kullanıcılar için problem yaratabilir. Bu küçük uyarının ardından emülasyona başlayabiliriz.

6 adımda Nintendo64 emülasyonu

1. Emülatörün ana penceresinden File menüsüne girerek Choose Rom Directory yolunu ve gelen ekrandan ROM’larınızın yer aldığı klasörü seçin. Bu işlem sonrasında ROM’larınız pencerede listelenecek.
2. Options menüsünde sırayla grafik, ses ve kontrol aygıtı eklentilerinin ayarlamaları yer alıyor. Configure Graphics Plugin’i seçerek ekran çözünürlüğü ve diğer grafik detaylarını belirleyebilirsiniz.
3. Options’ın altındaki Configure Controller Plugin, kontrol aygıtını belirleyip tuş tanımlamalarını yapmanıza yarıyor. N64′ün 14 düğmeli ve analog stick’li radikal gamepad’inin PC’deki oyun kontrol aygıtlarına adapte edilmesi çok zor. Klavye tuşlarına tanımlama yapmanız durumundaysa (bazı oyunlarda) tuşların arasında kaybolup gitmeniz işten değil. Ancak Save/Load Profile özelliğiyle her oyuna özgü kontrol profili oluşturup kaydetmek akıllıca bir çözüm.
4. Settings alt menüsüne girerek hangi plugin’leri kullanacağınızı belirleyebilirsiniz. Eğer internet ya da başka bir kaynaktan iyi performans verdiğine, oyunlardaki sorunları giderdiğine emin olduğunuz yeni plugin’ler bulup indirir-seniz, önce indirdiğiniz dosyayı/dosyaları Project64 klasörünün altındaki Plugin klasörüne açın. Daha sonra Settings ekranında bu plugin’i seçip, Options menüsünden gerekli ayarlamalarını yapın. Beklediğiniz performansı almadıysanız bir önceki plugin’e nereden dönüş yapabileceğinizi biliyorsunuz.
5. Tüm ayarlamalarınız bittiyse, sıra oyun yükleyip çalıştırmaya geldi demektir. Fare imlecini ana penceredeki listede yer alan oyunlardan birinin üzerine sürükleyip sol tuşla iki kere tıkladığınızda oyun yüklenip çalışacaktır.
6. Emülasyon sırasında Esc tuşu ya da Alt+Enter tuş kombinasyonu tam ekran ve pencere modları arasında geçişi sağlıyor.

Sony PlayStation

Japonya’da iki konsol üreticisinin, Sega ve Nintendo’nun arasında 1980′lerden bu yana süregelen rekabet, 1990lı yıllara gelindiğinde neredeyse sonsuza kadar sürecekmiş gibi bir izlenim veriyordu. Ancak 1995′li yıllara gelindiğinde oyun konsolu pazarında başka üreticiler de boy göstermeye başladı. Japonya’nın teknoloji devlerinden Sony, her açıdan doğru stratejiler izleyerek ilk kez edindiği “oyun konsolu üreticisi” unvanını beklenmedik bir başarıyla pekiştirdi.

Sega’nın 32 bitlik oyun konsolu Satürn’den 3-4 ay kadar sonra, 1994 Aralık ayında satılmaya başlanan PlayStation kısa sürede Avrupa ve Amerika’daki oyun düşkünlerine ulaştı. PSX’in Satürn’den 100 USD kadar ucuz olması ve pazardaki öncü oyun firmalarıyla çok önceleri yapılan anlaşmalar sonucu Tekken gibi birinci sınıf arcade oyunlarıyla desteklenmesi, konsol için başarının kapılarını sonuna kadar açmıştı (istatistiklere göre Tekken, 1 milyondan fazla satılmış).

Tekken’in yanı sıra Gran Tourismo, Resident Evil, Final Fantasy, ISS, Winning Eleven, Dino Crisis ve Metal Gear Solid gibi daha onlarca oyun PSX’in “en çok satılan oyun konsolu” ünvanunı kazanmasında büyük rol oynadılar. PC’de PSX (ya da PS2′nin çıkışının ardından PSİ) emülasyonu Virtual Game Station (VGS) ile birlikte oldukça kolay ve sorunsuz hale geldi ancak Sony, VGS’nin
başarısının PSX satışlarını olumsuz etkileyeceğini düşündüğünden emülatörü satın alarak projeye son verdi. VGS dışındaki emülatörler de zaman içinde hatırı sayılır gelişme gösterdiler. İşte ePSXe bu emülatörlerin başını çekiyor. ePSXe’ye www.rom-world.com adresinden ulaşabilirsiniz.

ePSXe

Plug-in tabanlı sistemiyle hergeçen gün daha iyi bir emülasyon vaat eden ePSXe’nin uyumluluk konusunda VGS’den ya da Bleem!’den aşağı kalır yanı yok. Üstelik PC’nin ve özellikle modern PC ekran kartlarının olanaklarından sonuna kadar istifade etmeleri ePSXe ve aynı yapıdaki diğer emülatörlerin büyüleyici grafikler ortaya koymalarını sağlıyor. Emülasyon işlemi için plugin’lerin dışında PSX BlOS’una da ihtiyaç var. SCPH1001. BİN ve SCPH7502.BIN adlarıyla internette bulunabilecek bu BlOS’ların herhangi birini emülatöre göstermek şart.

6 adımda PlayStation emülasyonu

1. Emülatörü yükledikten sonra ilk çalıştırdığınızda gerekli ayarların yapılabildiği Wizard (sihirbaz) uygulaması devreye girmezse, uygulamayı kendiniz ana emülatör penceresindeki Config menüsünden Wizard Guide’ı seçerek çalıştırabilirsiniz. Burada sihirbazın yardımıyla adım adım plugin’leri ve ayarlarını, kullanacağınız PSX BIOS’unu belirleyebiliyorsunuz. Ancak ne olur ne olmaz, siz emülatörün varsayılan olarak kullandığı plugin’leri (listede seçili durumda görünüyorlar) değiştirmeyip sonraya bırakın.
2. Config menüsünden Video’yu seçtiğinizde gelen ekranda hangi plugin’i kullanacağınıza karar verip plugin’in görüntü özelliklerini ayarlayabiliyorsunuz.
3. Config menüsündeki Sound ve CD-ROM seçenekleri sizi ilgili konfigürasyon ekranlarına götürecek. Video ayarları gibi ses ve CD-ROM ayarları da aynı şekilde gerçekleşiyor. Yalnız CD-ROM plugin’ini seçerken işletim sisteminizi göz önünde bulundurmalısınız. Normal CD-ROM plugin’leri Windows XP ve Vista’da çalışmıyorlar.
4. Son yapmanız gereken kontrol aygıtınızı belirleyip, tuş atamalarını yapmak. Bunun için Config menüsünden GamePad’e girerek Pad l’i seçin. Pad 11 tanımladıktan sonra aynı şekilde Pad 2′yi de tanımlayın.
5. Ayarları yaptıktan sonra PSX CD’lerinizden birini sürücüye yerleştirip File menüsünden Run CDROM’a tıklayın. Sorun yaşarsanız plugin ayarlarınızı gözden geçirin.
6. ePSXe PSX CD’leri dışında ISO dosyalarını da destekliyor. PSX CD’lerinizi Clone CD, Nero Burning ROM gibi yazılımlarla sabit diskinize ISO, BİN ya da IMG formatında aktararak bu ISO dosyalarını emülatörün File menüsündeki Run ISO seçeneğiyle çalıştırabilirsiniz. BitTorrent sitelerinde ve P2P türü paylaşım ortamlarında PSX İSO’ları bulmak da mümkün.

Yeni nesil konsollar ve bir uyarı

Yazımızda elimizden geldiğince nostalji yapmaya çalıştık. Bu nedenle PlayStation 2, 3, PSP ya da Nintendo Wii gibi yeni nesil konsol emülasyonlarına değinmedik. Zaten şimdilik yeni nesil sayılabilecek Playstation 2 ve PSP dışında emülasyonu yüzde 100 başarılı olan fazlaca konsol bulunmuyor. Ancak birkaç yıl sonra bu konsolların da emüle edileceği ve PClere konuk olacağı kesin. O günler gelene kadar bu emülatörlerle idare etmemiz gerekiyor. Yazıda geçen emülatörleri ve uyumlu ROM’ları www.rom-world.com adresinden edinebilirsiniz.

Yalnız bu aşamada küçük bir uyarıda bulunmamız gerekiyor: Birçok oyun ROM’u telif yasalarınca korunmakta, dolayısıyla indirip kullanmanız illegal bir davranış olarak nitelendiriliyor. Bu nedenle emülatörle sadece sahibi olduğunuz oyunları oynamanızı ya da sahibi olduğunuz kartuşların ROM’larını indirmenizi tavsiye ediyoruz. İyi eğlenceler.